Rode wouw (Milvus milvus)

Volgens kenners de elegantste van alle grote roofvogels, met de lange gehoekte vleugels, diep gevorkte staart en zijn vloeiende vlucht.

Is het in het voorjaar en de zomer soms moeilijk om tijdens de vlucht – vooral bij tegenlicht - de zwarte en de rode wouw uit elkaar te houden, in het najaar of de winter weet je vrijwel voor 100% zeker dat het een Rode wouw (Milvus milvus) betreft die je ziet.

De Europese zwarte wouwen trekken in het najaar via de Straat van Gibraltar naar Afrika om te overwinteren in landen ten zuiden van de Sahara. De meeste rode wouwen daarentegen overwinteren voornamelijk in Zuid-Europa. Ze zijn ook minder talrijk dan de nauw verwante Zwarte wouw (Milvus migrans).  

Een volwassen Rode wouw is circa 65 centimeter groot en weegt tot 1,3 Kg. Het uiterlijk lijkt op dat van de buizerd, maar de vogel is meer roodachtig en heeft een diep gevorkte staart. De soort is hieraan te onderscheiden van de Zwarte wouw, die een ondiep gevorkte staart heeft.

Zoals de meeste roofvogels maakt de Rode wouw graag gebruik van een uitkijkpost. In dit geval een hoge dode boom samen met een soortgenoot en een Torenvalk (Falco tinnunculus). Jagen doen ze echter vanuit de lucht.

De Rode wouw jaagt op kleine en middelgrote zoogdieren en vogels – tot het formaat van konijn, kraai en kokmeeuw -, maar kan ook prooien van andere roofvogels afpakken. Daarnaast is de rode wouw een aaseter, zelf zag ik dat ze ook doodgereden slangen consumeren. De Rode wouw heeft een voorkeur voor halfopen landschappen, waar in landbouwgebieden kan worden gejaagd, en in kleine bossen kan worden gebroed. Ze zijn vaak rond dorpen te vinden maar ook op de vuilnisbelt samen met gieren, ooievaars, raven, kraaien, kokmeeuwen en de zwarte wouwen.

De Rode wouw is één van de weinige vogelsoorten, die vrijwel alleen in Europa voorkomt. Door intensieve vervolging was hij sterk afgenomen en plaatselijk verdwenen. Beschermende maatregelen zou de situatie iets minder ernstig hebben gemaakt. Fijn om te geloven maar dit schrijft de Vogelbescherming Nederland er over;

Het feit dat de vestiging van de rode wouw in Nederland maar niet van de grond wil komen, is vooral het gevolg van het moedwillig uitleggen van vergiftigd aas en illegaal afschot; een probleem dat ook bij andere roofvogels als havik en buizerd speelt. Onderzoek door het Instituut voor Veehouderij en Diergezondheid (ID-DLO, voorheen CDI) wees uit, dat liefst 38 van 41 - vaak in de broedtijd gevonden - rode wouwen door vergiftiging om het leven waren gekomen! Een deel van deze vogels werd waarschijnlijk de dupe van illegale vergiftiging van vossen. Het lijkt er sterk op dat de veroorzakers van deze problemen in jagerskringen gezocht moeten worden.