Het ongelooflijke gebeurt.
Zo'n 1500 Spaanse soldaten steken op 28 september 1575 's nachts de Zijpe over. Geuzen proberen vanuit platbodems de soldaten van Mondragón tegen te houden. De oversteek van Tholen naar Duiveland en daarna naar Schouwen, lukt veel soldaten.
In de ochtend
van 29 september 1575 komt Cristóforo Mondragón – Spaans legerleider onder de hertog van Alva - met het overige deel van zijn troepen, onder meer Duitsers en Walen, per schip in Duiveland. Binnen een dag zijn de Spanjaarden heer en meester op het eiland. Zij doorwaden ook de Gouwe naar Schouwen. Mondragón trekt niet direct naar de grootste stad, Zierikzee, maar valt kleinere verdedigde plaatsen aan, zoals Bommenede en Brouwershaven. Schouwen wordt na drie dagen bezet.
De Geuzen
steken voordat ze Brouwershaven verlaten de stad in brand. In het versterkte Bommenede bieden de troepen van de Prins echter hardnekkig tegenstand. Pas na een week is het verzet gebroken. Op 30 oktober volgt de overgave van de vesting. De Spanjaarden zouden vrijwel het gehele prinsgezinde garnizoen ombrengen.
Willem van Oranje
en admiraal Lodewijk Boisot delen de ingesloten opstandelingen in Zierikzee onder leiding van Ruychaver op 18 mei 1576 mee dat er binnenkort een ontzettingsleger komt. Maar de Spanjaarden onderscheppen de postduif en richten de kanonnen precies richting de aanstormde vijand.
Zo'n 150 schepen
en twintig vendels soldaten nemen zij op de korrel. Het ontzet mislukt en Mondragón verovert Zierikzee op 2 juli 1576, waarna de winnende soldaten vrijwel onmiddellijk gaan muiten. Ze hebben al maanden geen salaris gehad. Antwerpen ondergaat de Spaanse furie, een orgie van geweld en plunderingen.
(Rode pijl) Hier op de Noordhavenpoort in Zierikzee zou de degen van Mondragón staan.
Op de lijst
van Zierikzeese burgers die moeten meebetalen bij de capitulatie van de stad aan de Spaanse bevelhebber Cristóforo Mondragón van Augustus 1576, komt ook de naam voor van mijn verre voorvader Joris Jasperse Gast.
De arme man
had natuurlijk nooit kunnen denken dat zijn achter, achter, achterkleinzoon nog eens in het land van de vijand zou gaan wonen. Waarschijnlijk zou hij dat achter, achter, achterlijk hebben gevonden, maar ik kan hem verzekeren dat Spanje haast net zo mooi is als Schouwen en Duiveland.
Zierikzee
heeft als enige stad in Nederland nog drie middeleeuwse poorten, die vanaf de 16de eeuw vrijwel ongewijzigd zijn gebleven. Tot 1866 werden de stadspoorten 's avonds gesloten. Laatkomers kregen tegen betaling toegang via het klinket, het kleine deurtje in één van de poortdeuren. Mocht de vijand erin slagen de deuren kapot te rammen, dan werd een valhek met scherpe punten neergelaten als een nieuwe hindernis.

Veel
van de vissershuisjes aan de haven zijn gerestaureerd en erg in trek bij Zierikzeeënaars die na een verblijf in de randstad of het buitenland weer terug willen naar hun stad. Vroeger waren er diverse cafés zoals de “Gekroonde Suikerbiet” en het café van Visbeen en vielen er 's avonds regelmatig cafébezoekers - na te lang verpozen - in de haven, tegenwoordig is het allemaal wat exclusiever geworden.
In Zierikzee
zijn ze er trots op dat Jacob Cats (Vader Cats) er op de Latijnse school heeft gezeten. De Nobelprijswinnaar Pieter Zeeman er op de H.B.S. zat. En dat o.a. Pieter Caland, de ontwerper van de Nieuwe Waterweg, er werd geboren.