Bruine Kiekendief - Marsh Harrier, de jager boven het riet

Nog een paar dagen en dan is 2010, en daarmee tegelijkertijd het jaar van de Bruine kiekendief (Circus aeruginosus), voorbij. SOVON Vogelonderzoek Nederland en de Vogelbescherming hebben, ondersteund door de Werkgroep Roofvogels in 2010 de Bruine kiekendief centraal gesteld. De bedoeling was om met de hulp van enthousiaste vrijwilligers meer over deze roofvogel te weten te komen. In 2011 is er in Nederland een soortgelijke actie met de Boerenzwaluw. In Spanje stond in 2010 de Monniksgier in het middelpunt.

De Bruine kiekendief is een actieve roofvogel, zit de Buizerd rustig op een paaltje te wachten totdat hij een prooi voorbij ziet komen. De Bruine kiekendief vliegt - vrijwel onafgebroken - de gehele dag onvermoeibaar over moerassen en rietvelden, maar ook boven akkers en weilanden, op zoek naar prooi. Met de voor kiekendieven kenmerkende houding: een golvende vliegbeweging, met de vleugels in een ondiepe V-vorm.

Kiekendieven hebben een actieve manier van jagen, waarbij ze laag boven de grond hun jachtgebied afzoeken op een kenmerkende manier, met veel draaien, schommelen, kort bidden en soms razendsnelle uitvallen. Ze kunnen zo jagen omdat kiekendieven een groot vleugeloppervlakte hebben ten opzichte van hun gewicht. De Bruine kiekendief hanteert een rustiger jachtvlucht dan de blauwe en de grauwe. Hij jaagt veel dichter bij het nest dan deze soorten en zoekt zijn jachtgebied ook grondiger af.

Bruine kiekendieven komen in de zomer in bijna geheel Europa voor, met uitzondering van Ierland, Scandinavië en het grootste deel van het Verenigd Koninkrijk. In een aantal landen van Europa zijn ze het hele jaar te vinden.

Een volwassen exemplaar is circa 55 centimeter groot, heeft een spanwijdte van circa 120 centimeter en een gewicht tot 800 gram. Zijn status is stabiel.

De Bruine kiekendief eet allerlei watervogels, zangvogels, muizen, mollen, jonge konijnen, eendenkuikens maar ook kikkers.

De kiekendief is bepaald niet monogaam. Elk jaar kiest het vrouwtje een nieuwe partner. Succesvolle mannetjes slagen er soms in om meerdere vrouwtjes erop na te houden. Voordat het mannetje geaccepteerd wordt moet hij eerst een test doorstaan: als hij niet snel genoeg een prooi kan aanreiken, wordt hij ingeruild voor een volgende kandidaat.

Kiekendieven nestelen op de grond en dat maakt ze nogal kwetsbaar voor rovers. Het vrouwtje bouwt een omvangrijk nest van riet en twijgen in rietvelden, op de grond of boven ondiep water. Een normaal legsel bestaat uit 4-5 eieren maar 8 eieren komt ook voor. Ze worden in door het vrouwtje in 31 tot 38 dagen uitgebroed. De jongen verlaten het nest na 35 tot 40 dagen en worden dan nog circa 3 weken gevoerd. De jongste sterven vaak door voedselgebrek en veel legsels vallen ten prooi aan hoog water of bijvoorbeeld vossen en loslopende honden.

De Bruine kiekendief is een harde werker die ik bijvoorbeeld nog nooit voor een makkelijk hapje op een vuilnisbelt heb gezien.

Vale Gier - Eurasian Griffon Vulture, in Benissa

Er schijnt onlangs een Vale Gier op het dak van een garage in Benissa te hebben gezeten. Dat was blijkbaar zo’n bijzondere gebeurtenis dat het halve dorp was uitgelopen, inclusief de pers, politie en brandweer. Door vlees neer te leggen is het dier gevangen. De filmpjes hierover zijn te zien op YouTube

Foto: Wout's fotobloG, Vale Gier in de Campo de Daroca, Aragón

Vreemd eigenlijk want op ongeveer 50 kilometer van Benissa, in de Sierra de Mariola bij Alcoy, zit een kolonie van circa 100 Vale Gieren, waarschijnlijk was de vogel afkomstig uit deze Gierenkolonie.

De herdertjes lagen bij nachte

De herdertjes lagen bij nachte

Zij lagen bij nacht in het veld

Zij hielden vol trouwe de wachte

Zij hadden hun schaapjes geteld.

Of ze de engelen nog hebben horen zingen weet ik niet want het tellen bleek nog een hele klus.

Vrolijk Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar

Comarca del Aranda, Aragón

Met circa 8.000 inwoners 

en een oppervlakte van 560 vierkante kilometer is het één van de kleinste comarcas (gewesten) van Aragón. De Comarca del Aranda is gelegen in het Sistema Ibérico (de magische bergen) aan de zuidkant van de Sierra de Moncayo, tussen de plaatsen La Almunia de Doña Godina en Calatayud. De Comarca del Aranda grenst in het noorden aan het gewest Tarazona y el Moncayo en de Campo de Borja, ten westen aan de provincie Soria, in het zuiden aan de Comunidad de Calatayud en in het oosten aan de Comarca del Jalón Medio. Twee rivieren doorkruisen de Comarca del Aranda, de Isuela en de Aranda, aan de laatste ontleend dit bergachtige gewest zijn naam. Als je de drukke snelweg tussen Zaragoza en Madrid verlaat waan je je, vrijwel onmiddellijk, terug in de tijd.

Het is een streek 

die bekend is om de vervaardiging van schoeisel. Eeuwenlang werd dit beroep ambachtelijke uitgeoefend en is nu omgetoverd tot een moderne industrie. Het gebied biedt een grote verscheidenheid aan landschappen, een rijke flora en fauna en het cultureel erfgoed die veel van zijn vorige bewoners zoals de Kelten, Romeinen, Moslims en Joden hebben achtergelaten. In alle steden en dorpen van de Comarca del Aranda kan je daar de resten nog van vinden. De dorpjes zijn klein en dun gezaaid, de wegen er naar toe smal en bochtig en ze gaan vaak niet verder maar eindigen in het dorp.

Door de ligging 

in het gebergte en het moeilijk kunnen irrigeren is slechts een klein gedeelte van de grond te gebruiken voor landbouw en veeteelt. Wel zie je redelijk grote schaapskudden die op de woeste met stenen bedekte grond grazen.

De beroemdste 
zoon van de Comarca del Aranda is Pedro Martínez de Luna y Gotor, de latere tegenpaus te Avignon Benedictus XIII maar bekender onder zijn naam Papa Luna. Geboren in Illueca in 1328 en gestorven in Peñíscola op 23 mei 1423. Pedro Martínez de Luna y Gotor was een Spaanse bisschop die tot kardinaal was gecreëerd in de Rooms-katholieke Kerk van Rome. Als kardinaal steunde hij aanvankelijk de verkiezing van paus Urbanus VI om later de kant van tegenpaus Clemens VIII te kiezen.

Pedro Martínez de Luna y Gotor 
werd na Clemens dood gekozen als diens opvolger, waarbij hij de naam Benedictus XIII aannam. Voor het conclaaf zei hij dat hij even gemakkelijk zou aftreden als zijn hoed afzetten. Toen hij echter daadwerkelijk tot paus werd gekozen weigerde hij af te treden, hoewel hij zei dat hij voorstander was voor de hereniging van de Kerk. Tijdens de concilies van Pisa (1409) en Konstanz (1414-1418), wilde Benedictus van geen compromis weten om tot een einde van het schisma te komen, waardoor de steun aan hem steeds verder afkalfde. Nadat hij in 1417 werd afgezet, leefde hij tot zijn dood in 1423 in een kasteelford in Peñíscola in de overtuiging dat hij de rechtmatige paus was. Tot zijn dood bleef hij als paus erkend door Schotland en Spanje.

In dit Kasteelpaleis 

te Illueca in de Comarca del Aranda werd Papa Luna geboren. Het Kasteelpaleis besloeg destijds een groot gedeelte van de plaats Illueca.  

Regen

Als ik naar buiten kijk ligt de middellandse zee er donker en somber bij, het regent vandaag aan de Costa-Blanca. Om 11:00 uur bedraagt de buitentemperatuur 11º graden Celsius en de luchtvochtigheid is 87%. Gelukkig staat er nauwelijks wind, ook hier zijn het de donkere dagen voor kerstmis.

Kraanvogel - Common Crane, dat was genieten!



Dat was genieten twee weken geleden. Het was weliswaar Siberisch koud maar de duizenden Kraanvogels (Grus grus) die rondvlogen en rondliepen bij de Laguna de Gallocanta maakten alles goed. Van officiële zijde kwam de mededeling dat er ongeveer 11.000 Kraanvogels rondom de lagune zaten. Aan het eind van de winter als de vogels uit Afrika en Extremadura erbij komen, om gezamenlijk weer naar het hoge noorden te trekken, kan dit aantal oplopen tot boven de 50.000 stuks.

(wordt vervolgd)

Waardevolle Ruïnes

Als je “Waardevolle Ruïnes” intikt op Google, krijg je een lijst van het Colosseum en het Forum Romanum tot de tempel van Eschmoun.

Toch zijn al die duizenden in de steek gelaten huizen en boerderijtjes op het Spaanse platteland ook waardevolle ruïnes.

Ga maar eens een paar uurtjes bij zo’n half ingestort gebouw staan en je staat versteld wat er komt uitgekropen en gevlogen.

Hopelijk blijven die oude gebouwen nog lang staan en bestaan, want ze hebben dan misschien wel geen functie meer voor de mens, maar voor de dieren zijn het onvervangbare rustpunten.  

Koud weekje

Volgens het weerbericht zou het alleen maar gaan regenen, maar in  Aragón – waar ik Kraanvogels wilde fotograferen - kwam ik in een poolwinter terecht. Temperaturen ver beneden het vriespunt, veel sneeuw en een ijzige stormwind.

Op de kleine lokale wegen zie je geen strooiwagen - kwam 2 dagen later - op een gegeven moment was de weg, weg. Het vroor zo hard dat ik me zorgen ging maken over de kwaliteit van het antivries in mijn auto. Want aan de kust vriest het bij zeer hoge uitzondering een graadje, dus controleer je het ook niet.

En de Kraanvogels? Die waren er met duizenden. Die beestjes moeten wel een uitstekende kwaliteit antivries door hun aderen hebben stromen want ze vliegen niet alleen door die, in en in, koude poollucht maar gaan ’s nachts ook nog met hun poten in het ijskoude water van het meer staan om bij het eerste morgenlicht weer te vertrekken.     

Hórreo

Een boer uit Galicië gaat op huis aan. Op de voorgrond een Hórreo, dergelijke graanschuren ziet men in Galicië heel veel. Door een constructie van granieten poten met een afdekplaat, kan het ongedierte niet binnendringen.

Meeuwen weer Heer en Meester

Verdwenen zijn de toeristen en de dagjesmensen, de stranden zijn weer leeg. Maar niet helemaal, de meeuwen hebben er bezit van genomen.

Met tientallen zitten ze op het zand, ze hoeven niet meer bang te zijn voor een laag overvliegende bal of een op hol geslagen vlieger, het geschreeuw of de gegraven kuilen.

Er duiken geen mensen meer op uit het water, ze hebben het strand weer voor zich alleen en kunnen rustig foerageren langs de vloedlijn.

En ook op de rotsen achter het strand zijn geen klauterende mensen meer te bekennen. De Meeuwen zijn weer heer en meester, volgens mij wordt het winter.

Twee Bomen

Op het Playa de Torres  van Villajoyosa – een buurgemeente van Benidorm – staan 2 bomen op het strand, het zijn nog bomen uit de tijd dat er nauwelijks toerisme was. Ze zijn gesnoeid door stormen en overspoeld door het zoute water, waar ze ook met hun wortels in staan. Tientallen mensen hebben hun badpak er in te drogen gehangen, tientallen mensen ook hebben in hun schaduw gezeten. Kinderen zijn erin geklommen, hebben takken afgebroken en in de stammen gekerfd. En toch staan ze er nog, gehavend maar o zo mooi.

Zwarte Ooievaar - Black Stork

De Zwarte ooievaar (Ciconia nigra)

is in tegenstelling tot de gewone Ooievaar een vrij schuwe vogel die zich, behalve tijdens de trek, zelden buiten het bos of het moeras laat zien. In de vlucht is hij net zo meesterlijk als de Ooievaar, maar vormt zelden grote groepen.

De Zwarte ooievaar 

is een grote vogel met een lengte van 100 tot 120 cm., een spanwijdte van 180 tot 220 cm., en een gewicht tussen de 2,5 en 4,5 kg. De Zwarte ooievaar onderscheidt zich van de gewone Ooievaar door het grotendeels zwarte verenkleed, de rode poten en snavel en de roodomrande ogen. Net als de Ooievaar roept de Zwarte ooievaar zelden.

De Zwarte ooievaar bouwt een groot, goed verborgen, nest van takken in een boom of op een rotsrichel. Hij broedt niet op gebouwen, zoals de Ooievaar. Het legsel bestaat uit 3 tot 5 eieren en jongen vliegen na 35 dagen uit. Doordat ieder jaar het zelfde nest wordt gebruikt kan dit in de loop van de jaren erg groot worden.

Het broedgebied bevindt zich in de uitgestrekte bos- en moerasgebieden van met name Oost-Europa. Maar ook in Spanje en Portugal zijn broedkolonies, veel van deze Zwarte ooievaars blijven ook tijdens de winter op het Iberisch schiereiland.

De juveniele vogels 

hebben nog niet de roodgekleurde snavel en poten zoals de adulte vogels en zijn in plaats van zwart, vaalbruin. Ook hebben ze nog weinig glansveren en door hun onervarenheid zijn ze vaak minder schuw. 

Het voedsel 

bestaat voornamelijk uit vis maar ook eten ze amfibieën en kleine zoogdieren, die gevangen worden in vochtige weiden, moerassen of ondiep water.

De soort komt voor van Europa tot Zuid-Afrika. In de Belgische Ardennen is de Zwarte ooievaar een broedvogel. Nederland ligt aan de noordwestelijke rand van het natuurlijk verspreidingsgebied en heeft in het verleden Zwarte ooievaars gehad. Door het verlies van ooibossen langs de rivieren is daar echter een eind aangekomen. Thans is de Zwarte ooievaar in Nederland geen broedvogel meer, maar in het rivierengebied is hij nog wel een schaarse maar regelmatige gast, die bovendien steeds vaker wordt  waargenomen. 

 

Men hoopt dat door natuurontwikkeling in projecten als de Gelderse poort een geschikt biotoop ontstaat. Omdat de Zwarte ooievaar met name in Polen, bijvoorbeeld in de nationale parken van de Biebrza en Bialowieza in aantal toeneemt, is er een kans dat deze soort in Nederland als broedvogel zal terugkeren.

Zwarte ooievaars zijn trekvogels die grote afstanden kunnen afleggen. In Zuid-Afrika worden zij vaak tezamen met de wat kleinere, ook grotendeels zwarte, Abdims ooievaar aangetroffen.

Tijdens de trek 

kan worden waargenomen dat hij in spiralen hoogte wint om bergketens te passeren, zoals de Pyreneeën, als hij op weg is naar het zuiden of het noorden.