Overstekende Wilde Zwijnen

Eerder had ik al gezien dat een Wild zwijn (Sus scrofa) de Lagune de Gallocanta overstak maar toen was het erg droog en stond er nauwelijks water. Nu probeerde een vrouwtje met een aantal jongeren over te steken en dat is veel lastiger want op sommige punten staat er momenteel – door de vele regen dit voorjaar - tot twee meter water in de lagune.

Toen ze mij hoorden – een wild zwijn heeft een matig gezichtsvermogen maar een uitstekend gehoor – draaiden ze onmiddellijk om en zetten het op een lopen naar een plek aan de oever waar ze wat dekking hadden. Nu had ik die wilde zwijnen nog helemaal niet gezien, alleen doordat ze begonnen te rennen werd ik opmerkzaam op ze gemaakt. Ik zat namelijk hemelsbreed nog 865 meter bij ze vandaan toen ze mij opmerkten, voor de curiositeit heb het later in Google maps nagemeten. 

Wilde zwijnen zijn nacht- en schemerdieren, in een rustige leefomgeving – en dat is de lagune in deze tijd van het jaar – zijn ze soms ook overdag actief. Op zoektochten naar voedsel kunnen ze grote afstanden afleggen. Met hun snuit en voorpoten graven ze in de grond en kunnen zo hele percelen bosgrond omwoelen. Bij sommige bosbouwers zijn ze hierom geliefd, omdat ze zo zorgen voor kiembedden voor natuurlijke verjonging van het bos. Landbouwers zijn echter niet zo blij met het omwoelen en vernielen van hun akkers.

Het tempo van de rennende wilde zwijnen ligt hoog, zo hoog dat twee zwijntjes na verloop van tijd bek af zijn en wat achter blijven. Het valt ook niet mee om door het water en de zuigende modder te rennen. 

De eerste keer dat ik rennende wilde zwijnen zag dacht ik dat het een rennende groep honden was. Ze hebben namelijk een snelheid - tot 50 Km/uur - die je niet van ze verwacht . In sommige streken van Spanje kun je dat zien tegen zonsopgang, ze zijn dan in de nacht op de akkers geweest en proberen voordat het helemaal licht wordt hun rustplaats in de bergen te bereiken. Je ziet ze dan in groepjes aan komen rennen, halt maken en weer verder rennen, dit patroon herhaald zich totdat ze zich veilig wanen. Jammer genoeg is het vaak nog te donker om er een foto van te maken. 

“Laguna de Gallocanta” een natuurgebied om zuinig op te zijn

In de zomer

en het vroege najaar is het landschap er dor en droog. En zijn het aardkleuren of de gele en bruine tinten van het riet en de zonnebloemen die het land kleuren rondom de Laguna de Gallocanta.

In de winter

en het vroege voorjaar ligt er – mede doordat de lagune ca. 1.000 meter boven de zeespiegel ligt - vaak sneeuw en kleurt het landschap wit. Het zoutgehalte van het water in de lagune is tien keer hoger dan dat van zeewater, vanwege het hoge zoutgehalte vriest de lagune niet dicht. Doordat er duizenden Kraanvogels overwinteren zie je in de winter overal verkleumde vogelaars en belangstellenden staan. De bezoekers komen niet alleen met bussen vol uit Spanje, je ziet ook veel vogelaars uit andere delen van Europa. Parkwacht(st)ers hebben dan de handen vol om de vele kijklustigen op afstand en uit de beschermde gebieden te houden. De twee bezoekerscentrums – één bij Bello en de ander in Gallocanta – draaien in dit seizoen overuren. 

De lagune

met op de achtergrond het plaatsje “Bello” gelegen in de provincie Teruel. Bello heeft 282 inwoners en is daarmee het grootste dorp langs de lagune.

Maar dit voorjaar

 is dankzij de overdadige regen het landschap in en in groen, is de droogte voorbij, zijn de bezoekers verdwenen en staat er weer voldoende water in de lagune.

De lagune

met in de verte het 55 inwoners tellende dorpje “las Cuerlas” gelegen in de provincie Zaragoza.

In dit unieke landschap

wonen slechts 5,11 inwoners per vierkante kilometer, een enorm verschil met de “Randstad Holland” met 915 inwoners per vierkante kilometer. Hier heerst het geluid van de stilte en als je er niet naar op zoek bent kom je er geen mens tegen.

Het dorp “Gallocanta”

ligt direct aan de lagune, heeft 154 inwoners en is gelegen in de provincie Zaragoza.

Alleen het geluid

 van een enkele tractor en van vogels, heel veel vogels verstoren de stilte. Want behalve de nu vertrokken kraanvogels zijn hier 220 verschillende soorten vogels waargenomen. Vogeltellingen in de winter geven een gemiddelde van 150.000 exemplaren. Uitschieter was de winter van 1998 toen werden 400.000 vogels geteld.

Er zit geen vis

in de lagune maar je vindt er wel reptielen en amfibieën. Ook bezoeken zoogdieren uit de omringende heuvels en bergen het gebied. De Laguna de Gallocanta is het grootste natuurlijke meer van het Iberisch schiereiland en samen met Laguna de Fuente de Piedra – in de provincie Malaga - is het de grootste zoutwater lagune in Europa. Het gebied is dan ook uitgeroepen tot Wetland van internationale betekenis (Ramsar-conventie).

“Laguna de Gallocanta” een natuurgebied om zuinig op te zijn.

Kraanvogels blijven hangen bij de Laguna de Gallocanta

Massale kraanvogeltrek over Nederland
Bericht uitgegeven door Sovon Vogelonderzoek Nederland op vrijdag 8 maart 2013

Maandag en dinsdag werd Nederland overspoeld door kraanvogels. Door het plotselinge mooie weer en de zuidoostelijke wind trok een brede stroom kraanvogels over vooral Oost-Nederland. Ze vertrokken vorige week vanuit Spanje en Frankrijk naar hun broedgebieden in Noord-Europa. Nederlandse vogeltellers noteerden enorme aantallen. Het ging naar schatting om misschien wel 100.000 vogels.

Tot zover de publicatie van Sovon. Het vervolg op bovenstaand bericht kun je lezen op Natuurbericht.

Normaal trekken de Kraanvogels (Grus grus) - bij gunstig weer -  omstreeks eind februari vanuit Spanje naar hun broedgebieden in het noorden van Europa.

Maar toen ik de tweede week van April langs de Lagune van Gallocanta kwam bleek daar nog een behoorlijke groep – op de nu groene akkers – aanwezig te zijn. Toen ik de tweede week van Mei weer langs de lagune kwam bleek er nog steeds een groepje aanwezig. 

Nu had ik tijdens mijn reis naar Nederland visa-versa wel veel regen onderweg en was het in Frankrijk, Belgie en Nederland koud en schraal weer. In de Pyreneeën lag er echter weinig sneeuw en Kraanvogels zijn redelijk bestand tegen koud en slecht weer. 

Er zaten veel jonge dieren in de groep die ik bij de lagune zag maar gewonde dieren - die ik in de winter weleens zie - kon ik niet ontdekken. Wat de reden is dat deze groep Kraanvogels zo lang blijft hangen is gissen, wellicht is het de eerste generatie Kraanvogel hangjongeren.

Bij de Lagune – waar ze overnachten in het ondiepe gedeelte - zijn minimum temperaturen gemeten van min 20 graden Celsius, kinderachtig zijn ze dus niet.   

Witte Zwanen, Zwarte Zwanen

Ben een tiental dagen in de Randstad Holland geweest - met een gemiddelde bevolkingsdichtheid van 915 inw./km² - één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Toch schijnt er volgens sommigen nog volop plaats te zijn, zelf denk ik daar anders over. Ondanks die hoge bevolkingsdichtheid en de daarmee gepaard gaande verstedelijking, kom je er toch - met een spanwijdte van ca. 2,30 m. - één van de grootste vogels van Europa tegen, de Knobbelzwaan (Cygnus olor). 

Voor Nederlanders en Belgen zijn ze een normale verschijning in parken en polders. Maar voor iemand die de helft van zijn leven in Spanje woont zijn ze bijzonder. Toen ik uit Nederland vertrok waren ze lang niet zo talrijk en in Spanje komen ze normaal gesproken niet voor. De Knobbelzwaan is wel de zwanensoort die het verst naar het zuiden is geëxpandeerd, je komt ze in Frankrijk tot vlak voor de Pyreneeën al tegen. Maar de Pyreneeën zelf komen ze nog niet over. 

Overal langs de waterkant zie je ze nesten maken. Van koeien, schapen, loslopende honden en mensen lijken ze zich niet veel aan te trekken. Ze kunnen agressief zijn - zie Zwaan doodt man - maar over het algemeen zijn het rustige en vreedzame dieren.

Op de camping in ’s-Gravenzande waar ik met mijn campertje stond, kwam een 1^ste winter Knobbelzwaan iedere morgen om een stukje brood bedelen. Als hij met zijn flappers op de rubberen mat ging staan ging hij prompt onderuit. Nooit geweten dat je een rubberen mat als wildrooster kunt gebruiken.

Hoewel men dieren nog niet zo lang geleden als stom bestempelde, zijn ze dat beslist niet. Want ook deze Zwaan had al snel door dat hij niet op de mat moest gaan staan en kwam met zijn telescopische nek de camper binnen om me het brood uit de handen te ritsen. Na een Vos en een Ezel was dit het derde dier dat ik op bezoek kreeg.

Toen ik weer richting Spanje reed, zag ik bij Zevenbergschen Hoek een Zwarte zwaan (Cygnus atratus) langs de slootkant staan. De Zwarte zwaan komt voor in Australië, Tasmanië en Nieuw-Zeeland.

De Zwarte zwaan is een populaire sierwatervogel die veel wordt gehouden en gekweekt. Ontsnapte of uitgezette exemplaren kan men ook in de Europese natuur tegenkomen, maar worden beschouwd als exoot. In Europa broeden ze het gehele jaar door. De Zwarte zwanen vormen rond hun tweede levensjaar een koppel voor het leven. De kuikens worden door de ouders samen opgevoed. De Zwarte zwaan is niet honkvast. Bij zwerftochten kan hij afstanden van honderden kilometers overbruggen en zorgt zo ook zelf voor zijn verspreiding. Kenmerkend is de klagende, trompetterende roep bij hun nachtelijke vluchten. Zijn voedsel bestaat uit grassen en waterplanten.

Ik vind het altijd een raadsel waarom er in het dichtbevolkte Nederland zo veel vogels zitten en ze zijn er ook een stuk minder schuw dan in Spanje.