Hondentanden

Een Blauwe kiekendief (Circus cyaneus)

vliegt in Extremadura voorbij rijen uit de grond stekende kwartsiet stenen. De streeknaam voor deze stenen is “hondentanden”, in sommige gevallen kunnen ze meer dan 2 meter hoog zijn.

Het Droge en Dorre Spanje

Zoek op Google naar “het échte Spanje” en je krijgt circa 4.770.000 resultaten. 

Gek, ik wist niet dat er een echt en een onecht Spanje bestond. Maar het gaat nog verder er is schijnbaar ook een echt Andalusië, Baskenland of Valencia. Als iemand een camping, hotelletje of B&B begonnen is in een streek waar weinig toeristen komen dan adverteren ze al snel met “het échte Spanje”. Alsof de rest van Spanje niet echt zou zijn, waarschijnlijk bedoelen ze het authentieke Spanje, omdat er in hun streek nog weinig veranderd is. Ze komen door het adverteren met de kreet “het échte Spanje” automatisch in de knoop, want als de advertentiecampagne succesvol is en er veel toeristen op afkomen is het gelijk – volgens hun eigen beleving - “het échte Spanje” niet meer. 

Allemaal onzin natuurlijk er is maar één Spanje – mooi of lelijk - en dat is echt Spanje, een land van contrasten.

Deze keer wat foto’s van het droge en dorre Spanje. 

Comarca Campo de Belchite, Provincia de Zaragoza

Comarca Alto Guadalentín, Provincia de Murcia

Comarca Campo de Belchite, Provincia de Zaragoza

Comarca Tierra de Badajoz, Provincia de Badajoz

Comarca Campo de Belchite, Provincia de Zaragoza

Comarca Oriental, Provincia de Murcia

Comarca Maestrazgo, Provincia de Teruel

Comarca Vinalopó Medio, Provincia de Alicante

Spanje heeft 121 van de 200 habitats voor flora & fauna die de Europese Unie erkent. 

De provincies van Spanje, die onderdeel zijn van de Spaanse autonome regio's, zijn onderverdeeld in comarca's. De bevoegdheden van een comarca verschillen per regio; in sommige regio's (zoals Catalonië) hebben de comarca's veel bevoegdheden, terwijl ze elders - zoals in Galicië - geen enkele bevoegdheid hebben.

Pendelende Kraanvogels

De zwarte roodstaart die op ons overdekte terras overnacht is een goede voorspeller gebleken, want de winter heeft aan de Costa-Blanca toch nog toegeslagen. De verwachting voor de komende week is nog meer kou en vanaf morgen zelfs nachtvorst langs de Middellandse zeekust. 

In de rest van Europa is het nog veel kouder en dat heeft tot gevolg dat veel vogels - zoals de kraanvogels – waarvan een deel al was vertrokken naar het noorden, weer terug komen naar het nu niet zo warme zuiden. Weer honderden kilometers vliegen onder vaak barre en risicovolle omstandigheden.

De kraanvogels uit het Drentse Fochteloërveen, zijn al weer terug in Nederland en hebben zelfs al gebaltst. Of ze blijven of dat ze toch weer vertrekken kun je volgen op het laatste nieuws van  de Werkgroep Kraanvogel. 

Nieuws over de trekroutes kun je vinden op de pagina van de Werkgroep European Crane Je kunt de overnachtingplaatsen op de interactieve kaart aanklikken en zien hoeveel vogels er op een bepaalde datum op een bepaalde plaats aanwezig waren. Zo waren er op 24 februari 2011, 114.105 kraanvogels in het Spaanse Gallocanta in de provincie Zaragoza, een nieuw record voor deze plaats. De aantallen van het overwinteringseizoen 2011-2012 in Gallocanta zijn - tot nu toe - beduidend minder.

In Extremadura zijn de aantallen van het seizoen 2010-2011 en 2011-2012 gelijk, ongeveer 35.000 vogels. Maar in Extremadura lijken ze me veel moeilijker te tellen dan in Gallocanta waar ze allemaal samen komen in de Lagune en dus vrij makkelijk te tellen zijn. Terwijl ze in Extremadura over een veel groter gebied verspreidt zitten en er ook een gedeelte in de aangrenzende provincie Ciudad Real van de Comunidad Castilla-La Mancha verblijft.

Dat het verblijf van die duizenden kraanvogels ook tot conflicten leidt, kun je lezen in een artikel van de Belgische Knack, waarin boeren zich beklagen over de grote aantallen kraanvogels en de vele bezoekers die dat aantrekt.

Soms gaan de kraanvogels ook zelf een conflictje niet uit de weg. 

Hoewel ik me kan voorstellen dat niet iedere boer blij is met zoveel kraanvogels en de duizenden toeristen die er op af komen, laat men deze vogel hopelijk nog lang ongemoeid.

Want wat is er mooier dan een groep kraanvogels tegen de avondlucht. 

Bericht van Vogelbescherming Nederland

In het oosten van Nederland werden op 31 januari honderden overtrekkende kraanvogels gezien, afkomstig uit Duitsland. Zij trekken weg naar Frankrijk en wellicht nog verder, naar Spanje. Zo’n 15.000 kraanvogels proberen het de laatste jaren ‘s winters zo lang mogelijk uit te houden in Duitsland, maar de sneeuwbedekking daar maakt het de kraanvogels onmogelijk om nu nog voedsel te vinden.

Kraanvogel - Common Crane, dat was genieten!



Dat was genieten twee weken geleden. Het was weliswaar Siberisch koud maar de duizenden Kraanvogels (Grus grus) die rondvlogen en rondliepen bij de Laguna de Gallocanta maakten alles goed. Van officiële zijde kwam de mededeling dat er ongeveer 11.000 Kraanvogels rondom de lagune zaten. Aan het eind van de winter als de vogels uit Afrika en Extremadura erbij komen, om gezamenlijk weer naar het hoge noorden te trekken, kan dit aantal oplopen tot boven de 50.000 stuks.

(wordt vervolgd)

Grutto’s blijven in Zuid-Europa hangen

Grutto’s (Limosa limosa), 

blijven tijdens de trek veel vaker dan gedacht in Zuid-Europa hangen. Dat is één van de conclusies van de Rijksuniversiteit Groningen, na een jaar onderzoek met gezenderde grutto’s.

Boven; Grutto in zomerkleed.

Balans

Aan het eind van het afgelopen broedseizoen werd de balans opgemaakt van een jaar onderzoek met vijftien grutto’s – veertien vrouwtjes en één mannetje – die in mei 2009 een zender in de buik kregen. Het onderzoek leverde ook een teleurstelling op, waarschijnlijk heeft geen van de gezenderde vogels met zekerheid succesvol gebroed. Van slechts één van de vogels werd een nest gevonden met twee misvormde eieren. Voordat die konden uitkomen werden ze gepredeerd.

Rechts; Broedende Grutto.

Beneden; Een Grutto, hier samen met een Grauwe gans, is kleiner dan de meeste mensen denken.


 
 
 
 
 

Rechts; Foeragerende Grutto’s in winterkleed, Rio Odiel, Huelva, España

 

Terugweg

Ook op de terugweg blijkt Europa een belangrijke rol te spelen in de trek. Met name de rijstvelden rond Lissabon en in de Spaanse Extremadura zijn van groot belang. Eén vogel bleef op de weg terug naar Friesland voor langere tijd in de Camargue, in Zuid-Frankrijk.

Links en beneden: De rijstvelden bij Lissabon in Portugal en Huelva in Zuid-Spanje.

Boven; Foeragerende Grutto in zomerkleed, Plan Tureluur, Schouwen-Duiveland, Nederland

Al met al 

kan ik die Grutto’s goed begrijpen, tenslotte ben ik zelf ook in Zuid-Europa blijven hangen.

De herfst komt eraan

Je kunt het je nauwelijks voorstellen met temperaturen van ca. 30º C. overdag. Toch zag ik van de week, in het binnenland van Spanje, dat de ooievaars en eenden zich al beginnen te groeperen. Aan het eind van deze maand is de vogeltrek in volle gang en komen ook de eerste Kraanvogels weer naar het Iberisch schiereiland op weg naar hun overwinteringgebied in Extremadura. Tienduizenden vogels steken dan de Pyreneeën over om via de straat van Gibraltar naar Afrika te trekken of om in Spanje en Portugal te blijven overwinteren. Ik wens ze een goede reis en hopelijk houden die idioten onderweg - met van die veertjes op hun hoed - hun geweer eens in het foedraal, de vogels zijn er tenslotte niet alleen voor de jagers.

Badajoz, Extremadura

Met een oppervlakte van 21.766 km², is Badajoz de grootste provincie van Spanje. De bevolkingsdichtheid ligt ruim onder het nationale gemiddelde van 92,2 inwoners per km² (2009). Het maakt samen met de provincie Cáceres deel uit van de autonome deelstaat Extremadura. Ter vergelijking, Nederland heeft 397,7 en België 341,5 inwoners per km² (2009).

De provincie Badajoz grenst in het noorden aan de provincie Cáceres, in het zuiden aan Huelva, Sevilla en Córdoba , in het oosten aan Ciudad-Real en Toledo en in het westen aan Portugal. De economie van Badajoz is gebaseerd op landbouw en in toenemende mate het toerisme.

Grote Trap

De provincie Badajoz is één van de weinige plaatsen is Europa waar je de Grote Trap (Otis tarda) nog kunt aanschouwen. Deze vogel die zo hoog kan worden als een Ree, is door het verlies van zijn habitat en door overbejaging in grote delen van Europa uitgestorven.

Zwarte Wouw

De één zijn dood is de ander zijn brood, dat kun je in het geval van deze Zwarte Wouw (Milvus migrans) letterlijk nemen. Een doodgereden Wild konijn is vandaag zijn dik belegde boterham.

De vogel loopt zelf ook het risico om doodgereden te worden maar daar laat hij zich niet door weerhouden. Van de Zwarte wouw denkt men dat het de meest talrijke roofvogel op aarde is.

De Zwarte wouw is voornamelijk een aaseter, maar jaagt ook op prooidieren zoals; grote insecten, vissen, reptielen, vogels en kleine zoogdieren. De gevangen prooien worden aan de klauwen geregen en tijdens de vlucht gegeten.

Buiten Europa is de zwarte wouw zeer algemeen in delen van Afrika, Australië en Azië. In veel tropische steden kunnen grote aantallen worden aangetroffen, onder andere op vuilnisbelten en op plekken met slacht en visafval. In de winter trekken de Europese vogels naar Afrika.

Spanje 40 jaar geleden

Het is alweer 40 jaar geleden dat ik voor het eerst in Spanje kwam.

Het Spanje van 40 jaar geleden was heel anders dan het huidige, het belangrijkste vervoermiddel wat ze in de dorpen en op het platteland hadden was de ezel of het muildier. Gek trouwens als je in Spanje het platteland zegt het is haast nergens plat, Spanje is één van bergachtigste landen van europa.

Op de hellingen en op de velden werd dan ook dankbaar gebruik gemaakt van de ezel. Maar niet alleen door de boer, ook de bakker, wijnhandelaar, olieman, het leger en vele anderen gebruikten deze kleine, weinig eisende krachtpatser.

Er reden toen nauwelijks auto’s, de grote steden daargelaten, de wegen en dorpen lagen bezaaid met uitwerpselen en de vogels maakten daar dankbaar gebruik van, net zoals de vliegen.

Alleen de hoofdstraat in het dorp was meestal geasfalteerd, de zijstraten niet. Dat was ook beter voor de hoefdieren, het voorkwam uitglijden. In wat nu een grote plaats is, Torrevieja (ca. 100.000 inw.) in Alicante, was het tot 25 jaar geleden niet anders.

De ezel stond thuis, een grote deur gaf toegang tot de woning en de ezel of het muildier ging door de kamer en de keuken naar de buitenplaats. Daar stonden ze onder een gedeeltelijke overkapping. Deze werd ook gebruikt door de vogels, die op hun beurt weer werden gebruikt door de bewoners voor de paella.

Tot voor enkele jaren reed nog een oud boertje met zijn ezeltje van Benissa naar zijn landje in Benimarco. Voor de rest zie je ze nauwelijks meer aan de Costa-Blanca. In de armere meer geïsoleerde gebieden zoals Zamora, Ciudad Real, Extremadura en langs de Portugese grens zie je ze nog wel. Een tehuis voor gepensioneerde ezels ben ik in Spanje nog nergens tegengekomen terwijl het land veel aan dit dier heeft te danken.

Het voordeel van gedomesticeerde ezels ten opzichte van paarden is dat zij kleiner zijn, beter bestand zijn tegen extreme omstandigheden en makkelijker te hanteren en te voeden zijn.

De reputatie van ezels dat zij eigenzinnige dieren zijn, heeft vooral te maken met hun intelligentie en voorzichtigheid. Ze zijn moeilijk te porren als men ze bijvoorbeeld met gevaar voor hun leven iets wil laten doen. Is eenmaal hun vertrouwen gewonnen, dan zijn ze dankbaar en prettig gezelschap.

Een kruising tussen ezelhengst en paardenmerrie wordt muildier genoemd, die tussen ezelin en paardenhengst heet een muilezel. Alle mannelijke nakomelingen tussen deze kruisingen zijn onvruchtbaar.

Afgelopen oktober is in Hollywood een ezel overleden en hoewel u het dier waarschijnlijk niet persoonlijk kende, gaat het zonder twijfel om één van de bekendste ezels ter wereld. Napoleon werkte 25 jaar in de filmindustrie en stond op de set met ondermeer Richard Gere.

De ezel raakte zwaargewond toen hij werd aangereden door een auto. Het dier overleefde de aanrijding niet, de chauffeur van de auto was ongedeerd. De ezel stierf op 27-jarige leeftijd