Posts tonen met het label Pyreneeën. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Pyreneeën. Alle posts tonen

zaterdag 25 januari 2014

De laatste der ……..


In 2004 had hij nog een redelijk grote kudde, als hij passeerde dan stond je stof te happen. De tientallen schapen- en geitenpootjes deden het stof opdwarrelen. Hij liep met ferme pas zijn trouwe hond aan zijn zijde, toch was hij toen al 75 maar dat wist ik niet. Ik vond het eigenlijk maar vervelend als hij aankwam, je moest wachten tot hij voorbij was en dat kon lang duren. Ik had hem eigenlijk nooit aangesproken, geen tijd ik wilde vogels fotograferen. Hij was toen niet de enige in de Marjal die met een schaapskudde liep, er waren er meer. Op verschillende plaatsen stonden stallen waar de schapen en geiten in overnachten. Het was een leuk gezicht, de koereigers die meeliften op de ruggen van de dieren. Uitkijkend naar opvliegende insecten en niet bang voor de herder. 


En nu 10 jaar later? …. In de loop van de jaren zijn ze verdwenen de schaap- en geitenkudden, alleen in de zomer loopt er nog één buiten hem. Want hij loopt er nog steeds en ik heb hem eindelijk eens aangesproken. 85 jaar is hij nu verteld hij stralend, en ja zijn gezondheid is nog uitstekend. 40 jaar loopt hij nu met zijn kudde in de Marjal en 45 jaar woonde hij in Andorra in de Pyreneeën, daar is hij ook geboren. Als ik vraag of hij nog wel eens naar Andorra gaat, is het antwoord: een heel enkele keer, maar meestal komen mijn broers hier naar Pego want ik kan de dieren moeilijk alleen laten. Die dieren, daar zijn er in de loop van de jaren nog maar een paar van overgebleven. Geiten heeft hij niet meer, een paar schapen en een nieuwe hond is alles wat er is overgebleven. Het loont niet meer, er is steeds meer woeste grond in gebruik genomen als landbouwgrond en dus is er minder te grazen voor de dieren.


Hoe is het met de dieren in de Marjal vraag ik hem, zijn er meer of minder dan vroeger? Volgens hem zijn het er veel minder en komt dat door het verdwijnen van de woeste grond en de te grote jachtdruk. De hele winter zijn ze aan het schieten en niet alleen schieten ze de prooidieren weg en de vogels uit de lucht, maar ook verknallen ze de rust die overwinterende vogels nodig hebben. Ook zijn er door het gebruik van het landbouwgif, wat ze over de rijstvelden uitsproeien, nu veel minder insecten. Waardoor er een voedselschaarste is. Jammer dat ze een dergelijk mooi stukje natuur zo slecht beheren. En verder loopt hij weer met zijn enkele overgebleven schapen en zijn hond. Een plastic vat meedragend waarop hij straks gaat zitten als zijn schapen een begraasbaar plekje hebben gevonden. 

vrijdag 2 augustus 2013

Geen ouwe koeien....


Het ziet er zo idyllisch uit, loslopende koeien op een bergwei met op de achtergrond wel of niet besneeuwde bergtoppen. Maar wees voorzichtig want alleen deze week al waren er twee ernstige incidenten. Het eerste was afgelopen maandag:

Koe valt Nederlands gezin aan op alpenweide
Een Nederlands gezin is maandag tijdens een wandeling in de Oostenrijkse Alpen aangevallen door een koe. Die voelde zich waarschijnlijk bedreigd door de Nederlanders en wilde haar kalfje beschermen.
De 34-jarige vrouw werd omvergelopen door de koe en moest in een ziekenhuis worden opgenomen. Haar man (37) liep lichte verwondingen op toen hij het dier wilde wegtrekken. Hun twee dochters zagen alles gebeuren maar bleven ongedeerd.
Dat heeft de politie van de Oostenrijkse deelstaat Salzburg gemeld. Andere wandelaars brachten het gezin naar de hulpdiensten in een dal.
bron: ANP


Het tweede ernstigere incident deed zich afgelopen dinsdag voor:

Dode en gewonden na aanval koe in Franse wei
Een 85-jarige Franse wandelaar is dinsdagmiddag overleden na een aanval van een koe in de Franse Pyreneeën. Vier anderen raakten gewond, meldt de Franse zender RTL woensdag.
Het groepje toeristen beklom de bergtop Col d'Azet in zuidwest-Frankrijk. Waarschijnlijk stoorden ze daarbij een groepje koeien en hun jonge kalfjes, die naast een bergpad graasden. Van een ongeluk was duidelijk geen sprake: de koe liep expres op de wandelaars in.
De Fransman werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij aan zijn verwondingen overleed. Zijn vier Spaanse groepsgenoten, waaronder twee kinderen van 3 en 5 jaar, moesten een nacht in het ziekenhuis blijven.
bron: ANP


Een koe hoeft niet eens een kalf te hebben om te beschermen. Ook als je lekker aan het picknicken bent met vrouw en hondje kunnen ze zo opdringerig worden dat je het beste de benen kunt nemen. Eerst probeerde de man de koe nog weg te jagen maar ze bleef als een tank doorzetten om het brood met ossenworst te bemachtigen. De boel oppakken dus maar.


In Spanje kom je wel eens loslopende stieren tegen in natuurgebieden. Deze liep gelukkig in een wei in de Pyreneeën, ik durfde tegen hem dus wel het geloei van een koe na te doen. Dat doe ik wel vaker als ik lang alleen op reis ben, tegen koeien loeien. Normaal kijken ze je dan een beetje schaapachtig aan maar deze zette het keihard op een lopen. Ik was te verbouwereerd om er een foto van te maken, maar je kunt er uit opmaken dat dieren soms heel anders reageren dan je verwacht.

Het zijn trouwens niet alleen de bergweiden waar wel eens iets gebeurt, al heb je daar wel de meeste kans omdat ze er loslopen. Ook vanachter de afrastering kunnen ze toeslaan:

Koe valt brommobiel aan
ARCEN - Een ontsnapte koe heeft maandagavond een brommobiel 'bij de horens' gevat, terwijl de 69-jarige eigenaar langs de oever van de Maas zat te vissen. Dat liet de politie dinsdag weten.
Terwijl de man zijn hengel uitwierp, wist de koe over de afrastering van haar wei in Arcen (Limburg) te stappen, om vervolgens rechtstreeks op het brommobiel af te gaan.
Het dier bewerkte de motorkap van het autootje vervolgens met haar horens. De auto werd flink beschadigd. De visser bleef ongedeerd. De politie heeft de koe terug haar wei in gedreven.

Oppassen dus! Dit is recent en zijn geen ouwe koeien uit de sloot.

maandag 7 januari 2013

Moedig Wild zwijn doet aan bergbeklimmen


In een bocht van het pad,
hoog in de Pyreneeën, sta ik ineens oog in oog met een Wild zwijn. Het is een jong dier, eigenlijk een frisling nog, soortgenoten zijn er niet te ontdekken. Ze negeert me en doet alsof ze me niet ziet. Het dier probeert met geweld een steile rotsachtige helling te beklimmen.


Maar één stap
omhoog betekent drie stappen omlaag. Stappen? Het is meer glijden wat ze doet.


Ze maakt
stevige uitglijders en ik ben bang dat ze haar poten breekt, maar ze geeft geen kick en gaat onverdroten verder.


Op een gegeven moment
kan ze het evenwicht niet meer houden en valt ze enkele meters omlaag, gelukkig is ze niet gewond. Ik besluit wat meer afstand te nemen en verder weg te gaan staan.


Na een tijdje
zie ik dat ze een ander pad naar boven heeft gevonden, waarlangs ze wel omhoog komt.


Als ze eindelijk boven is
kijkt ze voor het eerst mijn kant uit. Triomfantelijk dat wel.

Het Wild zwijn 
of Everzwijn (Sus scrofa), is het meest voorkomende lid van de familie der varkens (Suidae), en komt tegenwoordig over de hele wereld voor. Het is de wilde voorouder van het gedomesticeerde varken. In het noorden van Europa worden zwijnen zwaarder dan in het zuiden. Het lichaamsgewicht is ook afhankelijk van de leefomstandigheden, in goede omstandigheden kan het gewicht in korte tijd verdubbelen.


80% van de Wilde zwijnen wordt jaarlijks gedood.

zondag 2 december 2012

Koudegolfje

Uitlopers
van de recente koudegolf in Europa hebben ook Spanje in hun greep gekregen. Zelfs aan de Costa-Blanca was er de afgelopen nacht in het binnenland lichte nachtvorst. Volgens de weerdienst werd er bij de stad Huesca min negen graden gemeten. In Madrid daalde het kwik tot min vier graden Celsius.



De onlangs
nog prachtig groen gekleurde Pyreneeën zijn op de hoger gelegen hellingen al weer wit besneeuwd en de Alpenmarmot (Marmota marmota) is ook weer aan zijn winterslaap begonnen.



Vandaag
Zondag 2 december was het met -4,4ºC het koudst in de plaats Navacerrada gelegen in de Comunidad de Madrid en het warmst met 16,9ºC in Adra, provincie Almería. In Alicante-stad was het vandaag 16ºC. Het weer voor de komende dagen in Alicante vind je hier 

maandag 19 november 2012

Alpenkauw (Pyrrhocorax graculus)


De Alpenkauw
is een vogel die behoort tot de zogenaamde ‘montane’ soorten. Montane soorten zijn verticale trekvogels die in de winter naar lagere gebieden afzakken. Zij doen dat om daar een milder klimaat en betere voedselbronnen te kunnen vinden, wat vaak overwintering aan of bij de kust of in bergdalen betekent. Wat afstand betreft stelt deze trek niet veel voor, maar het gevolg is wel een belangrijke verandering in leefwijze. De Alpenkauw is een lid uit de familie van kraaiachtigen (Corvidae) en is één van de kleinste leden uit deze grote familie van zangvogels. Ze zijn nauw verwant aan Alpenkraaien, vogels die van dezelfde leefomgeving houden.


De Alpenkauw
is de vogel die op het land op de grootste hoogte wordt gevonden. Een kleine groep van deze vogels volgde een klimexpeditie op de Mount Everest tot een hoogte van 8.150 meter. Ze hielden zich in leven met het voedselafval van de klimmers wanneer deze vertrokken waren. Broedend is de Alpenkauw in het Himalayagebergte tot op een hoogte van 6.000 meter boven de zeespiegel aangetroffen. 


Het zijn sterke vliegers,
die op grote hoogten hun kunsten uithalen: eerst maken ze duizelingwekkende duikvluchten, dan zweven ze weer hele stukken om vervolgens loodrecht naar beneden te storten en vlak voor de rotsbodem terug op te trekken in een steile beklimming. Ze gebruiken de wervelende luchtstromen rond bergtoppen en wanden om deze fascinerende stuntvluchten uit te voeren.


Als ze zich op de grond wagen,
lopen en hippen ze. Ze staan bekend als uitdagende vogels en zelfs als dieven. Er bestaan verschillende verhalen over kauwen die met een stuk uitrusting van een bergwandelaar aan de haal gingen.


Alpenkauwen
broeden uitsluitend in hooggebergte, boven de boomgrens, vanaf minimum 1.500 m hoogte in Zuid-Europa (Pyreneeën, Picos de Europa). Ze broeden in kleine kolonies, die kolonies bestaan vaak maar uit enkele paren. Ze nestelen op steile, ruige kliffen, ruïnes en rotsspleten in de bergen en langs kusten. Ze broeden van april tot juli en leggen slechts 1 legsel dat bestaat uit 4, soms 3-6 eieren. Ze bouwen een omvangrijk, komvormig nest van takken en droge wortels, gevoerd met dunner, soortgelijk materiaal. Ze bekleden het met fijn gras, wol, veren en heide. Dat nest zit vaak goed verborgen in een diepe spleet of grot. Alleen het vrouwtje broedt, terwijl het mannetje haar voedert. Broedtijd: 17 – 21 dagen, de jongen blijven nog 23 – 31 dagen in het nest na hun geboorte.

dinsdag 18 oktober 2011

Tour de France 2012

Vandaag is het routeschema voor de Tour de France 2012 bekend gemaakt. De 16de etappe op woensdag 18 juli 2012 gaat van Pau naar Bagnères de Luchon en is de koninginnenrit vanwege de beklimming van 4 bergen in de Pyreneeën, te weten: de Aubisque, de Tourmalet, de Aspin en de Peyresourde.


Ik ben weleens op de Aubisque, de Tourmalet en de Aspin geweest. Mijn busje moest heel wat toeren maken om bergop te komen en soms viel ik zelfs haast stil. De wegen zijn vaak erg smal en steil en er lopen loslopende koeien, paarden, ezels, varkens en honden en dan heb ik het alleen nog maar over de gedomesticeerde dieren. Er kan ook een hert of andere wild oversteken. Het afdalen met hoge snelheid van de renners is nog een graadje moeilijker en vereist veel stuurmanskunst, ook van de volgauto’s. Vergeet daarbij niet al die met water smijtende, meerennende en met veel te grote vlaggen zwaaiende wielerfans en je begrijpt niet dat er in verhouding zo weinig ernstige ongelukken gebeuren.

Tourbaas Christian Prudhomme omschreef de komende Tour de France als: “We hebben geprobeerd etappes neer te zetten waarin elke dag wel iets moois kan gebeuren”, ik hou mijn hart vast.


Gelukkig waakt in de Pyreneeën “Notre Dame de Luret” protectrice des voyageurs, dat is een hele geruststelling.


Het zijn niet alleen fietsers die de Col d'Aspin op en af sjezen, ook motorrijders uit heel europa vinden dit een ideaal circuit. Alle te beklimmen cols liggen in het “Parc National des Pyrénées”, een natuurgebied.

zondag 12 juni 2011

Spaanse hooglanders


Dat geiten goed kunnen klimmen is algemeen bekend. Op de Cabo de Gata, gelegen in de Spaanse provincie Almería, heb ik hele kudden gezien die de steilste rotswanden overtrekken.


Maar onlangs zag ik in de Spaanse en Franse Pyreneeën dat er ook een paardenras is die dit kunstje flikt.


Het is de half-wilde Pottok of in het Baskisch Pottoka. Een oud paardenras wat bijzonder goed is aangepast aan de barre en ruige berggebieden die het traditioneel bewoont.

woensdag 11 mei 2011

Van de Costa Blanca naar Nederland I – Alicante, Valencia, Castellón, Teruel

Calpe met het symbool van de Costa-Blanca de “Peñon de Ifach”

Als ik er aan denk dat ik vroeger vrijwel maandelijks, in één ruk, van Nederland naar de Costa-Blanca reed en terug naar Nederland hetzelfde deed. Ik heel trots was op mijn reistijd record van 19 uur en een beetje, verklaar ik mezelf nu als volkomen geschift. Oké, het verkeer was toen nog niet zo druk als nu en ook de snelheidscontroles waren minimaal maar toch. Ik reed toen altijd via Luxemburg naar de Costa-Blanca v.v., en maakte gebruik van de tolwegen in Frankrijk en Spanje.
Het eerste Valenciaanse gewest wat je passeert op weg naar het noorden is de “Safor”


Tegenwoordig vermijd ik tolwegen en kost het me al moeite om 400 kilometer per dag te halen, maar ik moet er wel bij vertellen dat ik veel omrij en de teller op het einde van de dag geen 400 maar 600 kilometer aangeeft terwijl ik toch maar 400 kilometer ben opgeschoten. Een beetje zoals een hond die 2 keer zoveel loopt over dezelfde afstand als zijn baas. En ik probeer zoveel mogelijk de grote steden te vermijden, iets wat helaas niet altijd lukt.
Zuidelijk van Valencia ligt het natuurpark “L’Albufera”

Vanaf de Costa-Blanca kun je vrijwel niet om de stad Valencia heen, hoewel je er via de vrij drukke rondweg wel in een grote boog omheen rijdt, merk je uiteraard de aanwezigheid van de op twee na grootste stad van Spanje. In de agglomeratie van de stad wonen ongeveer twee miljoen mensen. Dat is haast twee keer zoveel als die van de agglomeratie van Amsterdam.


Bij Sagunto rijd ik de autovía de Mudéjar op, deze autovía brengt je, via Teruel, Zaragoza en Huesca naar de voet van de Pyreneeën. Het duurt niet lang voordat ik de eerste dorpjes van de provincie Castellón passeer. Het verschil met de kust en de stad Valencia is al duidelijk te merken
Een klein uurtje later zie ik links van mij de stad Teruel liggen. Behalve dat het daar in de winter behoorlijk koud kan zijn, is de stad bekend van het praalgraf van de twee middeleeuwse geliefden Diego Marcilla en Isabel Seguras. Beiden stierven van smart en liefdesverdriet nadat Isabel gedwongen werd om met een ander te trouwen. In 1555 werden de twee mummies van beide lichamen gevonden in de kapel San Cosme en San Damián, tevens vond men een document waarin het verhaal stond van wat er gebeurd was met de twee geliefden.
De mummies van beide geliefden zijn nu te bewonderen in een nieuw gebouwde kapel waarbij het mausoleum gevormd wordt door twee liggende beelden van de twee Amantes met daaronder de mummies.
Hun trieste verhaal is hoogstwaarschijnlijk de inspiratiebron is geweest voor Shakespeare's Romeo en Julia.


(Wordt Vervolgd)

zondag 6 maart 2011

Kraanvogel - Common Crane


Het begon afgelopen maandagmorgen te sneeuwen in de Campo de Daroca (Aragón). Op dit moment verzamelen zich hier duizenden kraanvogels (Grus grus), om vanaf deze locatie verder naar hun broedgebieden in het hoge noorden te trekken. 


Een gevaarlijke tocht van duizenden kilometers die ze deze morgen pas aanvangen nadat ze eerst gefoerageerd hebben en het sneeuwen wat minder is geworden.


Voordat ze de Pyreneeën oversteken zullen ze bij de “Embalse de la Sotonera” in de provincie Huesca nog een laatste stop in Spanje maken. Daarna gaat het over Frankrijk (Lac Du Der Chantecoq) en Duitsland (o.a. Niedersachsen) naar het noorden. Soms pakken ze op hun trekroute een puntje van Nederland mee.



Het is een indrukwekkend gezicht om die grote vogels, met veel getrompetter en met tientallen tegelijk, de lucht in te zien gaan.


Vliegend over meren en akkers, bossen, dorpen en steden. Velen zullen het einde van de reis niet halen. Te pletter gevlogen tegen hoogspanningsmasten of windmolens of aangevallen door roofdieren.


Naar beneden gehaald door mannen met groene petjes en blaffende honden, vergiftigd door boze boeren of gewoon door voedselschaarste en uitputting.


Wout’s fotobloG wenst jullie een goede reis en veel nageslacht in 2.011. Hopelijk zien we elkaar de volgende winter weer ergens langs de route.

zaterdag 11 september 2010

De herfst komt eraan

Je kunt het je nauwelijks voorstellen met temperaturen van ca. 30º C. overdag. Toch zag ik van de week, in het binnenland van Spanje, dat de ooievaars en eenden zich al beginnen te groeperen. Aan het eind van deze maand is de vogeltrek in volle gang en komen ook de eerste Kraanvogels weer naar het Iberisch schiereiland op weg naar hun overwinteringgebied in Extremadura. Tienduizenden vogels steken dan de Pyreneeën over om via de straat van Gibraltar naar Afrika te trekken of om in Spanje en Portugal te blijven overwinteren. Ik wens ze een goede reis en hopelijk houden die idioten onderweg - met van die veertjes op hun hoed - hun geweer eens in het foedraal, de vogels zijn er tenslotte niet alleen voor de jagers.

dinsdag 15 juni 2010

Niet de Lammergier

Het is nog maar een maandje geleden en de toppen van de meeste bergen in de Pyreneeën waren nog behoorlijk besneeuwd.
Toen ik hoog in de lucht een grote roofvogel ontwaarde die door de stevige wind behoorlijk snel door het luchtruim kliefde en in een mum van tijd weer was verdwenen. De Lammergier schoot het door me heen, eindelijk heb ik hem in levende lijve gezien. Toen ik ’s avonds de foto’s bekeek viel het tegen, het was niet de Lammergier maar de Monniksgier (Aegypius monachus) die ik had gefotografeerd. Gek dat ik dat niet had gezien want ik ben toch heel wat Monniksgieren tegengekomen, in met name het nationaal park Cabañeros in Ciudad Real. Vermoedelijk kwam dit omdat deze duidelijk van A naar B vloog en ik ze normaal altijd op thermiek heb zien cirkelen op zoek naar prooi.
Raar ook dat het me tegenviel want deze grootste, zwaarste en meest rechthoekige roofvogel van Europa is toch ook mooi, de meeste mensen zullen hem helaas nooit in de vrije natuur mogen aanschouwen.                                                                                De Monniksgier is in Spanje uitgeroepen tot de vogel van het jaar 2010

vrijdag 21 mei 2010

Camino de Santiago

Op de parkeerplaats voor de pont over de rivier - La Gironde - tussen Royan en Le-Verdon-sur-Mer, kwam ik hem begin vorige week tegen, de bedevaartganger uit het Valenciaanse Bétera. Vanuit Frankrijk via de meest westelijke route, fietst deze Spanjaard naar de kathedraal van Santiago de Compostela. Hij had het weer niet mee want het stortregende en er stond een harde wind of zoals ze in Vlaanderen zeggen, een stijve bries.
Hij bleek zijn pelgrimstocht echter goed te hebben voorbereidt want hij had in zijn dorp een ambulance gecharterd die de hele tocht achter hem aanrijdt en waarin hij ook zijn bagage en reserveonderdelen heeft opgeslagen. Gezellig keuvelend met de chauffeur wachtte hij op de komst van de pont, een geweldige uitdaging en een hele prestatie.
Maar hoe anders vergaat het de tientallen zo niet honderden bedevaartgangers die ik in de Pyreneeën tegenkwam. Strompelend of met kwieke pas, met of zonder stok, gezond of gehandicapt, alle met hetzelfde doel om via de Jacobsweg, oftewel de Camino de Santiago, de kathedraal van Santiago de Compostela te bereiken en het graf van de apostel Jakobus te mogen aanschouwen. In hun geval zonder fiets en zonder ondersteunende ambulance. Ik heb altijd een groot respect voor deze mensen die weken achter elkaar, onder vaak barre omstandigheden, aan het aan het lopen zijn. Alleen begint het wel erg kult te worden, als een soort marathon van New-York maar dan anders. Zag je vroeger alleen wat oudere heren, die er ook echt als pelgrims uitzagen, langs de weg lopen. Nu loopt jong en oud en in alle soorten outfit, in dichte drommen langs de smalle weggetjes van de Pyreneeën of in de bermen van de snelwegen. En zijn er routes vanuit alle landen en streken en wordt er in heel Europa veel promotie voor gemaakt. De route in zijn huidige loop is in de eerste helft van de 11e eeuw ontstaan.
Langs deze kapel in de Pyreneeën gelegen op de Puerto de Ibaneta (1057 meter), komt de Franse pelgrimsroute uit Saint-Jean-Pied-de-Port. Deze col is ook bekend bij vogelliefhebbers omdat de trekvogels hier in het voor en najaar de Pyreneeën oversteken vanwege de naar verhouding geringe sneeuwval. Vanaf hier is het nog een 800 kilometer lopen of fietsen naar Santiago de Compostela. Sinds 1993 is het Spaanse deel van de pelgrimsroute in de werelderfgoedlijst van UNESCO opgenomen. De Franse routes maken sinds 1998 deel uit van deze lijst.
Als de pelgrims eindelijk in Santiago de Compostela hun blaren kunnen gaan tellen zijn ze eigenlijk nog niet op het eindpunt van de route. Die ligt nog 90 kilometer verder, of circa 18 uur lopen, op de Cabo Finisterre. Al voor Christus was Finisterre het eindpunt van een heidense tocht. Het klif westelijk van Santiago de Compostela is door de Romeinen Finisterrae gedoopt, wat 'einde van de wereld' betekent.
Pas hier zien ze de Jakobsschelp met de begeerde aanblik van het koperen plaatje eronder met de tekst 0,00 K.M. Hier staan ook allerlei kraampjes met aandenken en souvenirs en er komen veel familieleden naartoe om de pelgrims te onthalen en te huldigen.
Hier kunnen ze eindelijk uitkijken over de Noord Atlantische Oceaan en het vervoer terug naar huis gaan organiseren.

Vanuit mijn bureaustoel met blik over de Mediterranee, feliciteer ik iedereen die deze onmenselijke tocht heeft gedaan of geprobeerd heeft om te doen. Bedenk echter wel dat iedere keer als ik één van jullie langs de route zie lopen of fietsen, ik vervuld word van walging. Walging van mezelf, omdat ik nooit verder ben gekomen dan de duinmars in Den Haag.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...